Dünyanın Kumu Tükeniyor

Dünyanın Kumu Tükeniyor Dünyanın su ve petrol kaynaklarının çok hızlı bir şekilde tükeniyor olduğunu biliyorsunuz. Ayrıca sınırsız kaynak diye düşündüğümüz kumun gerçekte çok hızlı bir şekilde tükendiğini dile getirmekte fayda var.

Günümüzde insanlar, çölleri ve plajları gördükçe hep akıllarında kum, sınırsız bir kaynakmış gibi bir algı ve düşünce oluşmaktadır.

Science dergisinde yayınlanmış bir çalışmayı baz aldığımızda küresel kum kaynaklarının aşırı kullanımı etrafa, yani çevreye ciddi seviyelerde zarar vermektedir.

Dünyanın Kumu Tükeniyor

Ayrıca kıtlığa neden olduğu gibi toplulukları tehlikeye sürükleyerek çeşitli çatışmalara teşvik hale getirmektedir.

Hızla artışa geçen kum madenciliği ve talep bir araya gelip birlikte olduklarında diğer çeşitli doğal kaynaklarda olduğu gibi kıtlığın oluşmasına sebebiyet vermektedir.

Birden fazla güçlü kanıtın gösterdiği üzere çok sayılarda bölgenin kumu giderek azalmaya ve düşüşe geçmeye başlamıştır. Örnek verecek olursak Vietnam’ın iç talebi, ülkenin toplam rezervlerini aşmaktadır.

Bu dengesizliğin devam etmesi sonucunda ülkenin altyapı bakanlığına göre 2020 yılında Vietnam’ın inşaat kumu tükenmiş vaziyette olacaktır.

Dünyanın Kumu Tükeniyor

Bu sorun nadiren de olsa bilimsel olarak tartışmalara yol açtı ve düzenli bir biçimde incelenmemiştir. Ancak medyanın ilgisi dikkatleri bu soruna çekmeye başlamıştır.

Bilim insanları inşaat ve yol gibi altyapı çalışmalarının hayat çevrelerine ve alanlarına ne ölçüde zarar vereceği hesaplanması için önemli bir çaba gösterilirken, inşaat yapımlarında kullanılan çakıl ve taş gibi inşaat kaynaklarının çıkarılmasının ortaya çıkardığı sonuç gözden kaçırılmıştı.

Bundan iki yıl kadar önce küresel kum kullanımı üzerinde yapılacak olan çalışmalar için bir çalışma grubu kurulmuştu.

Bu grubun asıl amacı, temel anlamda kum çıkarılan ve kumun kullanıldığı yerlerdeki birden fazla sayıda etkilenen nokta üzerinde denenebilir politikalar oluşturabilmektir.

Dünyanın Kumu Tükeniyor

Sistem entegrasyon yaklaşımı, mesafe ve vakit ötesinde bu soruların sosyo ekonomik ve çevresel etkileşiminin çok iyi bir biçimde anlaşılmasını sağlamakta ve şu ana kadar öğrenilenlere göre bundan sonra kıtalar arası kum madenciliği, ticaretine ve kullanımına yönelik çeşitli düzenlemelerin ortaya atılma vaktinin geldiğini söylemekte fayda var.

Çakıl taşı ve kumlar, biyokütle ve fosil yakıtları da aşarak şu an ki dünyanın en fazla çıkarılan maddeleri durumuna gelmiştirler. Buna aslında çok da şaşırmamamız gerekmektedir.

Dünyanın Kumu Tükeniyor

Çünkü kum, çimentonun, camın ve elektroniğin çok kritik bir bileşenidir. Muazzam miktarlarda bulunan kum, arazi ıslahı, sahil yenileme programları ve kaya gazı çıkarılması için çıkarılmaktadır.

Son yıllarda ortaya çıkan Hindistan, Bangladeş, Nepal ve Houston selleri, özellikle küresel kum ihtiyacının biraz daha fazlalaşmasına sebep olması beklenmektedir.

2010 yılında çeşitli ülkeler, sadece inşaat için 11 milyar ton kum çıkarmıştır. En yüksek kum çıkarma oranlarında ise Asya-Pasifik bölgesi en başta yer almaktadır.

Onu takip edenler Avrupa ve Kuzey Amerika’dır. Sadece ABD’de 2016 yılında inşaat yapımı ve üretimi amacı doğrultusunda tek başına 8,9 milyar dolar civarına çakıl taşı ve kum kullanılmıştır.

Dünyanın Kumu Tükeniyor

Ayrıca bu rakam son 5 yıldaki %24’lük artışa tekabül etmektedir.

Aslında bu verdiğim rakamlar küresel kum kullanımı ve küresel kum çıkarımı miktarlarını tam olarak yansıtmamaktadır.

Bunun sebebi ise bazı kaynaklara göre birden fazla ülkedeki gerçek kum çıkarma oranlarının kayıtlarının gizleniyor olabilmesindedir.

Resmi istatistiklerde yola çıkarak bir değerlendirmede bulunacaksak eğer tipik olarak inşaat nedenli olmayan kum çıkarma verileri eksik olarak bildirildiğini de unutmamamız gerekmektedir.

Dünyanın Kumu Tükeniyor

Geleneksel anlamda kum yerel bir kaynaktır. Ancak bölgesel yasaklar ve kıtlık nedeniyle çeşitli ülkelerde küresel emtialara dönüşmektedir.

Bu nedenlerden ötürü kumun uluslararası ticaretinin değeri son 25 yılda hemen hemen 6 kat artmıştır.

Kum madenciliğinden elde edilen kar ise bu rantı teşvik etmektedir. Hong Kong hükümeti 1900’lü yılların başında kum rekabetinden dolayı kaynaklanan şiddete bir tepki göstermek adına kum madenciliği ve satışı adına bölgesel bir tekel oluşturmuş ve bu 1981 yılına kadar devam etmiştir.

Dünyanın Kumu Tükeniyor

İtalya, Hindistan ve başka ülkelerdeki yasa dışı toprak ve kum ticaretini halen devam ettirmektedirler.

Singapur’un büyük seviyedeki kum ithalatı nedeniyle Kamboçya, Endonezya ve Malezya ülkelerinde anlaşmazlıklar ortaya çıktı. Görülen şu ki kum ülkeler ve devletler için çok önemli bir rant kaynağı, aynı zamanda da göz önünde olmayan bir sorundur.

Kum çıkarılan bölgelerdeki kum kaynaklarının hemen hemen her gün azalmasının nedeni ise aşırı kum sömürüsüdür.

Dünyanın Kumu Tükeniyor

Çok yoğun bir şekilde kum çıkarmak için uğraşmaları nehirleri ve kıyı eko sistemleri fiziksel olarak etkilemektedir. Bunun sonucunda da çeşitli erozyonlar ortaya çıkmaktadır.

Kum madenciliği, ayrıca yunuslar, timsahlar, kabuklular ve balıklar gibi daha bir çok hayvanları etkilemektedir.

Ayrıca kum madenciliği ile geçimini sağlayan bölgelerde bu nedenlerden ötürü büyük oranlarda etkilenmektedir. Erozyonun artması nedeniyle artık plaj ve sulak bölgelerdeki kıyı bölgeleri seller ve dalgalara karşı savunması bir durum almaya başlamıştır.

Dünyanın Kumu Tükeniyor

Bunun sonucunda ise o bölgelerde hayatını sürdüren insanları doğrudan bir şekilde etkilemektedir.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın sayesinde medyanın da bu konuya biraz ilgisi artmış durumda ve artmaya devam etmektedir. Ancak en önemli sorun ise kumun kum üretim ve tüketiminin neticeleri konusunda çok az şeyler bilinmektedir.

Ayrıca kumun kolay bulunabilen, yaygın ve çıkarılabilen bir kaynak olması da onun üzerinde çeşitli düzenlemeler yapmayı da zorlaştırmaktadır.

Dünyanın Kumu Tükeniyor

Şehirlerin genişletilip ve deniz seviyelerinin yükselmesi ile beraberinde ilgi ve talep artışa geçecektir.

Çok büyük uluslararası yapılan anlaşmalar, 2030 Biyolojik Çeşitlilik Kongresi ve Sürdürülebilir Gelişme Gündemi’nde doğal kaynakların tahsisi sorumluluğunu teşvik etmekte ama kumun çıkarılıp kullanılması ya da ticaretinin düzenlenmesi ile ilgili uluslararası bir kongre bulunmamaktadır.

Uluslararası düzenlemeler az bir şekilde hayata geçirildiği sürece zararlı etkiler oluşmaya devam edecektir.